माणिक क्विझ… आपण श्री माणिक प्रभु व त्यांच्यानंतरचे पीठाचार्य, तसेच श्री माणिकप्रभु संस्थान आणि त्यांचे उपक्रम, कार्य ह्याबाबत किती जाणतो, ह्याबद्दलची खेळाखेळातून साकारलेली प्रश्नमंजुषा. संध्याकाळी साडेसहा वाजता श्री प्रभुमंदिराच्या पटांगणात माणिक क्विझला सुरुवात झाली. समोरचे पटांगण प्रभुभक्तांनी अगदी फुलून गेले होते. रवि, सोम, मंगळ, बुध, गुरु, शुक्र, शनि अशा सात टीम्स यात सहभागी झाल्या होत्या. कार्यक्रमाचे पूर्ण सूत्रसंचालन श्री चैतन्यराज प्रभुंनी केले. पहिल्या फेरीमध्ये चार भाग होते आणि त्यातून मिळालेल्या गुणांच्या आधारावर पहिल्या चार जोड्या अंतिम फेरीत प्रवेश करणार होत्या. पहिल्या फेरीत श्री प्रभुचरित्रामधील बारकाव्यांबद्दल प्रश्न होते. आपण श्रीप्रभुचरित्र केवळ वाचतो की अगदी समरसून वाचतो? त्यावर मनन चिंतन करतो का? आपण त्याचे पारायण करतो का? आणि पारायण करून श्री प्रभु आपल्याला किती समजले? ह्याचा एक सुंदर परिपाठ श्री माणिक क्विझ घालून देते. त्यानंतर श्रीप्रभुपदे, पीठाचार्यांचे दौरे, श्री प्रभुमंदिर परिसरातील वेगवेगळ्या चिन्हांचे चित्र आणि व्हिडीओ दाखवून त्याबद्दल अनेक प्रश्न विचारण्यात आले. श्री प्रभु संस्थानाचे कार्य ह्याबाबतीत आपल्याला किती माहिती आहे? आपण श्री संस्थानाशी किती आत्मीयतेने जोडले गेले आहोत? याचीसुद्धा जाणीव ह्या क्विझच्या माध्यमातून आपल्याला होत असते. प्रश्नमंजुषेदरम्यान प्रेक्षकांनाही प्रश्न विचारले जायचे किंवा स्पर्धकांना न देता आलेले प्रश्न प्रेक्षकांना विचारले जायचे. बरोबर उत्तर देणार याला चॉकलेट बक्षीस मिळाले. दोन फेऱ्यांमध्ये श्री माणिकप्रभु संस्थानच्या पिठाच्यार्यांच्या लीला आणि त्यांचे सामाजिक कार्य यांचे माहितीपर लघुपट दाखवले जायचे. स्पर्धकांना प्रत्येक फेरीमध्ये उत्तरासाठी त्यांना दहा सेकंदाचा वेळ दिला जायचा. एखाद्या स्पर्धकाला जर त्या प्रश्नाचे उत्तर देता आले नाही तर तो प्रश्न दुसऱ्या स्पर्धक आकडे अग्रेषित केला जायचा. त्याचे अधिकचे गुण त्या त्या जोडीला मिळायचे. पहिल्या फेरीअखेर आमची जोडी चौथ्या क्रमांकावर होती. अंतिम फेरीसा

सुरुवातीलाच गीता म्हणजे गीत, गीता म्हणजे परमेश्वराने गायलेले गीत. गाण्यामध्ये मोठ्यात मोठ्या गोष्टीला कमीत कमी शब्दात बांधण्याची आणि ते हृदयात ठासवण्याची क्षमता आहे. श्रीमद्भगवत गीतेमध्ये माधुर्य आहे म्हणूनच ती हृदयात उतरते. गीतेमध्ये कर्मयोग, भक्तीयोग आणि ज्ञानयोग सांगितला आहे. कर्मयोग आणि भक्तियोग समांतर आहे, असे समजतात. कर्मयोगाशिवाय भक्तीयोगाची पात्रता नाही आणि भक्तीयोगाच्या अनुष्ठानाशिवाय ज्ञानयोगाची प्राप्ती नाही. भक्तियोग साधकांस बांधून ठेवतो, प्रत्येकाने गीतेतून ज्ञानयोग  शिकायला हवा, ह्या ज्ञानयोगानेच मुक्ती प्राप्त होते.

ठाणे नगरीच्या पाचपाखाडी येथील श्री ज्ञानेश्र्वर मंदिर मध्ये निवृत्तिनाथ सभागृहात १७ ते २१ मे दर्म्यान श्री सद्गुरु ज्ञानराज माणिकप्रभु महाराजांनी गीतेच्या सोळाव्या अध्यायावर केलेल्या प्रवचनावर सद्भक्तांकडून आलेली काही प्रतिक्रिया…

गीतेच्या सोळाव्या अध्यायाच्या प्रत्येक श्लोकाविषयी सविस्तरपणे समजावून सांगण्यात महाराजांचा हातखंडा होता याबद्दल माहिती होती. यापूर्वी दोन दिवसांत महाराजांनी सोळाव्या अध्यायातील पहिल्या तीन श्लोकांबद्दल भक्तांना सविस्तरपणे समजावून सांगितले होतेच; त्यामध्ये दैवी संपत्ती (गुण) विषयी विवेचन केलेले होते. आज पुढील चार ते सात श्लोकांविषयी महाराजांनी सविस्तरपणे समजावून सांगितले. त्यामध्ये आसुरी संपत्तीचा उल्लेख होता. दंभ, दर्प, अभिमान, क्रोध, अज्ञान अशा सामान्य माणसांच्या अंगी असलेल्या आसुरी गुणांविषयी महाराजांनी साध्या सोप्या भाषेत विवेचन केले, इतकेच नव्हे तर दंभ, दर्प, अभिमान यांचा अर्थ अहंकार जरी असला तरी त्यामधला फरकही महाराजांनी खूप सुंदर रित्या समजावून सांगितला. शिवाय  जीवनातील छोट्या छोट्या घटना, प्रसंगांचा दाखला देत अधूनमधून हसतखेळत सुसंवाद साधत गीतेतील अध्यायांत गुंगवून टाकले. अर्थात मलासुद्धा महाराजांनी त्यांच्या या दोन तासांच्या प्रवचनात खिळवून ठेवले एव्हढे मात्र निश्चित! श्री विजयकुमार पवार, ठाणे